زمان مطالعه: 8 دقیقه
امور مالی احیاکننده (Regenerative Finance) که اغلب با نام اختصاری ریفای (ReFi) شناخته می‌شود، جایگزینی فراگیر، شفاف و در دسترس برای سیستم‌های مالی سنتی است. در این مسیر، ریفای به دنبال ارائه راه‌حل‌‌هایی است تا مراقبت از جوامع، اکوسیستم‌های زنده و محیط‌زیست را در ریشه‌های سیستم اقتصادی جایسازی کند. به این ترتیب، در یک سیستم مالی احیاکننده، فعالیت اقتصادی به جای استخراج ناپایدار منابع، توزیع ناعادلانه سود و نادیده گرفتن ارزش اکوسیستم‌های زنده، به نفع همه شرکت‌کنندگان سیستم است. اگرچه ریفای هنوز در مراحل اولیه خود است، اما این پتانسیل را دارد که نحوه استفاده از پول و امور مالی را به عنوان ابزاری برای کمک به رشد زندگی در این سیاره تغییر دهد. مردم اغلب ReFi را محدود به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای یا اعتبارات کربن می‌دانند، اما ایده‌ها و پتانسیل زیربنایی آن بسیار بزرگ‌تر است. برای آشنایی بیشتر با مفهوم امور مالی احیاکننده، با ما در ادامه این مطلب همراه باشید.
ریفای (ReFi) چیست؟
قبل از معرفی امور مالی احیاکننده، ابتدا بیایید به این سؤال پاسخ دهیم که «احیا» به چه معنا است؟ پاول هاوکن (Paul Hawken)، متخصص محیط‌زیست، احیا را این‌گونه تعریف می‌کند: «احیا یعنی قرار دادن زندگی در مرکز هر اقدام و تصمیمی.» به عبارتی، احیا فرآیند مداوم جایگزینی یا بازیابی عناصر آسیب‌دیده یا از دست‌رفته در سیستم‌های پیچیده است تا عملکرد کامل آنها در آینده نزدیک و دور حفظ شود.
به همین ترتیب، امور مالی احیاکننده یا ریفای، یک سیستم مالی جایگزین است که بر ارتقا و بازیابی پایداری و انعطاف‌پذیری، همراه با سودهای پولی، تمرکز دارد. در اکوسیستم ارزهای دیجیتال، این اصطلاح اغلب برای توصیف پروژه‌ای استفاده می‌شود که از پلتفرم خود برای سرمایه‌گذاری در پایداری، از جمله ثبات و رشد محیطی، اجتماعی و مالی، استفاده می‌کند.
در واقع، پروژه‌های ریفای از سرمایه جذب‌شده استفاده می‌کنند تا تأثیر مالی مثبتی بر جهان داشته باشند. این سرمایه ممکن است شامل پول به دست‌آمده از فروش توکن یا وجوه اضافی جمع‌آوری‌شده در پروژه برای اهداف خاص باشد.
ریفای چرا معرفی شد؟
امور مالی سنتی اغلب به دلیل تمرکز بر سود کوتاه‌مدت به جای پایداری بلندمدت مورد انتقاد قرار گرفته است. ایده اقتصاد احیاکننده، موضوع جدیدی نیست. برای مدت طولانی، اقتصاددانان به این فکر می‌کردند که چگونه به طور سیستماتیک مراقبت از سیاره زمین و جوامع را در نحوه عملکرد جهان بگنجانند و بررسی کنند که چگونه سیاست‌های مالی بر رفاه اجتماعی و زیست‌محیطی تأثیر می‌گذارند.
تئوری‌های اقتصادی احیاکننده با پرداختن به مسائلی مانند فقر، نابرابری و تخریب محیط‌زیست، به بهبود رفاه و سلامت جوامع و طبیعت می‌پردازند. برخی از ایده‌های اقتصاد احیاکننده عبارتند از: تشویق مصرف آگاهانه، ترویج استفاده کارآمد از منابع و اولویت دادن رفاه بر رشد.
مفهوم ریفای اولین بار توسط جان فولرتون (John Fullerton)، اقتصاددان، معرفی شد. او اصطلاح «اقتصاد احیاکننده» را در مقاله خود با عنوان «سرمایه‌داری احیاکننده» در سال ۲۰۱۵ مطرح کرد. فولرتون در این مقاله گفته بود که سرمایه‌داری سنتی به طور ضمنی از تأثیرات منفی محیطی و اجتماعی جلوگیری نمی‌کند.
جنبش مالی احیاکننده به عنوان یکی از راه‌حل‌های بالقوه برای رسیدگی به بسیاری از مشکلات حال حاضر معرفی شد. بحران آب و هوا یکی از بزرگ‌ترین تهدیداتی است که بشریت تاکنون با آن روبه‌رو بوده است. برای حل این مشکلات، ReFi به دنبال ایجاد یک سیستم مالی جدید است که برتر از سیستم قبلی باشد. در واقع، ریفای یک گام فراتر از سرمایه‌گذاری زیست‌محیطی، اجتماعی و حاکمیتی (ESG) می‌رود و بر بازیابی و بهبود تأثیرات زیست‌محیطی و اجتماعی سرمایه‌داری سنتی تمرکز می‌کند.
راه‌های مختلفی برای پیاده‌سازی ریفای وجود دارد، از جمله:
ابتکارات اقلیمی
برخی از پروژه‌های ارز دیجیتال بر کاهش انتشار کربن و همچنین، کمک به طرح‌های مبارزه با تغییرات آب و هوایی متمرکز هستند. سازمان‌هایی مانند Climate Collective به افزایش آگاهی در مورد پروژه‌هایی که فناوری بلاکچین را برای استقرار راه‌حل‌های مالی احیاکننده به کار می‌گیرند، کمک می‌کنند.
حفاظت از میراث فرهنگی
امور مالی احیاکننده همچنین می‌تواند به حفظ آثار میراث فرهنگی و سوابق تاریخی، با استفاده از بلاکچین برای ذخیره دائمی سوابق، کمک کند. برای این منظور، می‌توان از توکن های غیر قابل تعویض (NFT) برای ایجاد بایگانی‌های قابل تأیید و تغییرناپذیر از این مصنوعات در بلاکچین استفاده کرد و به این ترتیب، آنها را به بخشی غیرقابل تغییر از تاریخ تبدیل نمود. شرکت‌هایی مانند Monuverse در حال حاضر این کار را انجام می‌دهند و NFTهای مربوط به میراث فرهنگی ایتالیا را با هدف جمع‌آوری سرمایه و حفظ تاریخ، ضرب می‌کنند.
ویژگی‌های کلیدی ریفای
از جمله ویژگی‌های کلیدی سیستم‌های ریفای می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
دسترسی جهانی
افراد از سراسر جهان می‌توانند در سیستم‌های ReFi شرکت کنند. این امر، ریفای را به ابزاری قدرتمند برای ارتقای شمول مالی، غلبه بر سانسور و هماهنگی فرامرزی تبدیل می‌کند.
خودکارسازی اقدامات مثبت
سیستم‌های ریفای، کدگذاری پیشرفته رفتارهای مورد نظر را مستقیماً در هسته سیستم‌های اقتصادی امکان‌پذیر می‌کنند.
انعطاف‌پذیری
ابزارهای ریفای به سرعت قابل انطباق هستند و می‌توان آنها را در پاسخ به شرایط در حال تغییر بازار، به سرعت و به راحتی تغییر داد تا هر زمان که لازم باشد، تأثیر آنها به حداکثر برسد.
سریع و کارآمد
تبادل پول در سیستم‌های ریفای سریع‌تر و روان‌تر از سیستم‌های مالی سنتی است.
عدم کنترل توسط یک حوزه قضایی واحد
سیستم‌های ریفای توسط سازمان‌هایی ساخته می‌شوند که در طیف وسیعی از حوزه‌های قضایی نظارتی فعالیت می‌کنند. به این معنی که در برابر خطرات ناشی از تغییر غیرمنتظره سیاست‌ها یا سقوط غیرمنتظره هر کشور-ملتی مقاوم هستند.
خطرات ریفای
مانند هر پروژه ارز دیجیتال، پروژه‌های مالی احیاکننده نیز ممکن است خطرات خاص خود را داشته باشند و حتی می‌توانند به یک کلاهبرداری تبدیل شوند. در کل، هنگام سرمایه‌گذاری در دارایی‌های جایگزین مانند کریپتو، همیشه ریسک‌هایی وجود دارد و بخش امور مالی احیاکننده هم از این موضوع مستثنی نیست.
برخی از پروژه‌ها اهداف بزرگی را مطرح می‌کنند، اما زبان مبهمی را در مورد چگونگی تحقق آن اهداف به کار می‌گیرند. در واقع، این پروژه‌ها فقط به این دلیل که ReFi در روند رو به رشدی قرار دارد، سعی می‌کنند از این جنبش به نفع خود بهره‌مند شوند. بنابراین، قبل از سرمایه‌گذاری در این نوع پروژه‌ها، چند نکته را باید در نظر بگیرید:
- فقدان اطلاعات مربوط به توکن: اگر در یک پروژه ریفای سرمایه‌گذاری می‌کنید، باید در مورد توکنومیک یا نحوه توزیع توکن‌های آن بدانید. اگر مقدار زیادی از توکن‌ها توسط بنیانگذاران یا سرمایه‌گذاران اولیه نگهداری شود یا اگر مقادیر بالایی از یک توکن عرضه شود، می‌تواند نشانه کلاهبرداری باشد.
- اتصال مستقیم به کیف پول دیجیتال شما: اگر پروژه‌ای بخواهد به کیف پول دیجیتال شما دسترسی داشته باشد، ابتدا باید مطمئن شوید که قابل‌اعتماد است. با دادن مجوز دسترسی، کلاهبرداران می‌توانند وجوه موجود در کیف پول شما را خیلی سریع به سرقت ببرند.
- فقدان نقشه راه پروژه: اگر پروژه نقشه راه مشخص همراه با تاریخ و اقداماتی که انجام خواهد شد، نداشته باشد، در این صورت ممکن است هرگز آنچه را که وعده داده است، انجام ندهد.
- رهبران پروژه: به دنبال مستندات یا اطلاعاتی در مورد تیم توسعه‌دهندگان پروژه بگردید تا صحت، تجربه و سابقه آنها را برای اجرای پروژه‌های مشابه ارزیابی کنید.
شرکت مالی احیاکننده چیست؟
شرکت‌های مالی احیاکننده شامل شرکت‌ها و حتی سازمان‌های خودگردان غیرمتمرکز (DAOs) هستند که راه‌حل‌های فناوری ساخته‌شده روی بلاکچین را برای کمک به تأمین مالی پایدار طراحی می‌کنند. این شرکت‌ها برای طرح‌های زیست‌محیطی محلی بودجه جمع‌آوری می‌کنند، NFTهایی را برای حفظ میراث فرهنگی در بلاکچین ضرب می‌کنند و غیره. این شرکت‌ها معمولاً به منظور جمع‌آوری سرمایه برای پروژه‌ها و طرح‌ها و همچنین، بازگشت سرمایه به کاربران، توکن‌های رمزارزی را صادر می‌کنند.
مقایسه امور مالی احیاکننده (ریفای) با امور مالی غیرمتمرکز (دیفای)
امور مالی احیاکننده یا ریفای شامل پروژه‌های ارز دیجیتالی است که از پلتفرم‌های خود برای سرمایه‌گذاری در شیوه‌های پایدار استفاده می‌کنند. این پروژه‌ها از سرمایه جمع‌آوری‌شده استفاده می‌کنند تا تأثیر مالی مثبتی بر جهان بگذارند.
در مقابل، امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای، یک اصطلاح گسترده برای خدمات غیرمتمرکز مبتنی بر بلاکچین است که تراکنش‌های مالی اساسی مانند کسب سود، استقراض پول، خرید بیمه و … را ممکن می‌سازد.
در کل، بسیاری از ویژگی‌های ریفای از دیفای مشتق شده‌اند. به عنوان مثال، افراد بر وجوه خود کنترل دارند و برنامه‌ها، خدمات و تراکنش‌ها شفاف و قابل دسترسی هستند.
خلاصه مطلب
در این مقاله، به معرفی مفهوم امور مالی احیاکننده یا ریفای (ReFi) پرداختیم. همان‌طور که گفته شد، امور مالی احیاکننده معادل رمزارزی سرمایه‌گذاری ESG است. پروژه‌های مبتنی بر ارز دیجیتال اغلب می‌توانند به سرعت سرمایه جمع‌آوری کرده و بازده سرمایه‌گذاری را ایجاد کنند و در عین حال، سرمایه‌ها را به سمت ابتکارات تأثیرگذار هدایت نمایند. با افزایش نیاز به توقف تغییرات آب و هوایی، این پروژه‌ها به طور فزاینده‌ای در بین کاربران محبوب می‌شوند.
با این حال، فقط به این دلیل که یک پروژه ارز دیجیتال خود را «احیاکننده» می‌داند و توصیف می‌کند، نمی‌توان گفت که سرمایه‌گذاری خوبی است. مانند هر پروژه رمزارزی دیگر، شما باید قبل از تخصیص هر گونه بودجه به این نوع پروژه‌ها، درباره تیم، نقشه راه و اعتبار پروژه تحقیق کنید.