زمان مطالعه: 7 دقیقه
درک تفاوت APY و APR در رمزارزها اهمیت بسیاری برای سرمایه‌گذاران، وام‌گیرندگان و معامله‌گران کریپتوکارنسی دارد. هر دو میزان سود سالانه را محاسبه می‌کنند اما کاربردها و فرمول‌های متفاوتی دارند. این تفاوت باعث می‌شود هر کدام از این شاخص‌ها برای گروهی خاص از فعالان بازار مناسب باشد. برای آشنایی بیشتر با این دو شاخص و همچنین شناخت کاربردها و تفاوت‌های آنها با ما همراه باشید.
شاخص APR چیست؟
طبق تعریف اداره حمایت مالی مصرف‌کننده آمریکا (CFPB)، نرخ APR یا درصد سود سالانه (Annual Percentage Rate) میزان پولی است که برای وام گرفتن پرداخت می‌شود. همچنین این شاخص به عنوان نرخ بهره کارت‌های اعتباری شناخته می‌شود. شاخص APR به صورت سالانه محاسبه می‌شود.
برای مثال اگر این شاخص برابر ۵ درصد باشد، یک سرمایه‌گذاری ۱۰۰ دلاری بعد از یک سال ۵ دلار بازدهی خواهد داشت. در مقابل اگر ۱۰۰ دلار با همان نرخ وام دریافت شود، مبلغ اولیه به اضافه ۵ دلار باید بازپرداخت شود.
درک APR یک نمای کلی از میزان بدهی هنگام قرض گرفتن پول یا میزان پرداختی به سرمایه‌گذار ارائه می‌دهد. همچنین بررسی APR تصوری از میزان سود یا بدهی حاصل از وام را به سرمایه‌گذاران می‌دهد.
نقش APR در ارزهای دیجیتال چیست؟
در بازار ارزهای دیجیتال، شاخص APR درصدی است که سرمایه‌گذاران انتظار دارند به عنوان سود در پروتکل‌های وام‌دهی دریافت یا بازپرداخت کنند. از نظر تئوری APR نرخ بهره معمولی است که به مبلغ اصلی یک سرمایه‌گذاری یا وام اضافه می‌شود. از آنجایی که این شاخص به صورت سالانه محاسبه می‌شود، اگر وام یا سرمایه‌گذاری به صورت کوتاه‌مدت باشد، APR به صورت نسبی محاسبه می‌شود. برای مثال یک سرمایه‌گذاری شش‌ماهه با ARP معادل ۵ درصد مشمول ۲.۵ درصد سود خواهد شد.
شاخص APR در کریپتوکارنسی بسیار واضح و شفاف است. برای مثال تصور کنید فردی یک توکن اتریوم در استخر وام‌دهی غیرمتمرکز سرمایه‌گذاری کرده است. اگر APR اعلام‌شده ۲۴ درصد باشد، پس از یک سال 0.24 اتریوم باید به سرمایه اولیه آن فرد اضافه شود. پس مجموع سرمایه پس از یک سال به ۱.۲۴ اتریوم خواهد رسید.
نحوه محاسبه APR
حال نوبت آن است که نحوه محاسبه کل مبلغ نهایی بر اساس APR را بررسی کنیم. فرمول محاسبه این نرخ به شرح زیر است.
دارایی کل = (نرخ بهره * مدت زمان + 1) * سرمایه اولیه
برای مثال سرمایه‌گذاری اتریوم، محاسبات به صورت زیر خواهد بود.
اگر سرمایه‌گذاری برای مدت کوتاه‌تری انجام شود، محاسبات تغییر خواهد کرد. برای مثال سرمایه‌گذاری به مدت سه ماه (یک چهارم سال) شامل 0.25 درصد از سود کل خواهد شد و محاسبات به شکل زیر تغییر پیدا می‌کند. عدد زمان در فرمول‌های بالا به صورت سالانه لحاظ می‌شود. پس ذخیره اتریوم به مدت سه ماه در این استخر، مجموع سرمایه را به 1.06 اتریوم می‌رساند.
حالا اگر بگویند شاخص APR برابر با ۱۰ درصد است، یعنی با سرمایه‌گذاری ۱۰ هزار توکن، پس از یک سال ۱۰۰۰ توکن سود به دست می‌آید و سرمایه کل به ۱۱ هزار توکن خواهد رسید.
شاخص APY در ارز دیجیتال چیست؟
شاخص APY مخفف عبارت Annual Percentage Yield است. این شاخص روشی برای اندازه‌گیری میزان درآمدی است که یک حساب در طول سال به دست می‌آورد. در کریپتوکارنسی APY معادل نرخ بازگشت سرمایه است.
برخلاف APR که صرفاً بهره معمولی را مشخص می‌کند، شاخص APY شامل بهره مرکب هم می‌شود. سود مرکب مبلغی است که از مجموع سود و سرمایه اصلی به دست می‌آید. در واقع مهم‌ترین تفاوت APY و APR در رمزارزها مربوط به همین موضوع است. در نتیجه APY از APR سود بیشتری دارد.
سرمایه‌گذاران می‌توانند با سپرده‌گذاری توکن‌های خود در پلتفرم‌های ییلد فارمینگ (yield farming) جهت تأمین نقدینگی، سود APY به دست آورند. به علاوه، ذخیره توکن‌ها در حساب‌های پس‌انداز (savings accounts) شامل سود APY می‌شود.
فعالان بازار ارزهای دیجیتال می‌توانند به کمک صرافی‌ها یا پروتکل‌های دیفای (DeFi) با استفاده از بیت کوین بر حسب شاخص APY درآمد کسب کنند. معمولاً سود سپرده‌گذاری با استفاده از همان ارز دیجیتال پرداخت می‌شود. البته در برخی موارد نیز از دیگر توکن‌ها برای پرداخت سود استفاده می‌شود.
شاخص APY چگونه محاسبه می‌شود؟
سود مرکب را می‌توان به صورت روزانه، هفتگی، ماهانه و سالانه یا حتی پیوسته محاسبه کرد. دومین تفاوت APY و APR در رمزارزها نحوه محاسبه این دو شاخص است؛ زیرا محاسبه APY پیچیدگی بیشتری دارد. در محاسبه این شاخص باید بهره به اصل سرمایه اضافه شود و سپس با در نظر گرفتن تعداد دوره‌هایی که دارایی تعدیل می‌شود، سود کل سرمایه حساب شود.
APY= (1 + r / n) n – 1
در این فرمول r بازه زمانی و n تعداد دوره‌های زمانی دریافت سود است.
برای مثال اگر ۱۰۰۰ توکن با سود مرکب ۱۰ درصد و به صورت روزانه سرمایه‌گذاری شود، پس از یک سال کل سرمایه ۱۱۰۵ توکن خواهد بود. سال بعد نیز کل سرمایه ۱۲۲۱ توکن می‌شود و با افزایش مدت سرمایه‌گذاری، میزان سود رشد می‌کند. هر بار که محاسبات به‌روزرسانی می‌شود، باید بهره به مجموع سرمایه‌گذاری اولیه و سود تعلق‌گرفته اضافه شود.
اکثر پروژه‌های ارز دیجیتال تنها ۱ درصد APY ارائه می‌دهند. در برخی پروتکل‌ها مثل Phemex for Tether (USDT) این شاخص به ۷ درصد هم رسیده است. حساب‌های پس‌انداز ثابت گاهی تا ۱۰ درصد هم سود مرکب می‌دهند. در پلتفرم‌هایی مثل PancakeSwap (CAKE) و SushiSwap (SUSHI) ممکن است APYهای ۱۰۰ درصدی هم پیدا کنید.
بررسی تفاوت APY و APR در رمزارزها
هر دو شاخص APY و APR برای محاسبه سود سرمایه‌گذاری و وام‌دهی رمزارزی استفاده می‌شوند. با این حال عدد حاصل از اعمال این شاخص‌ها یکسان نیست. با توجه به اینکه APR سود مرکب را در نظر نمی‌گیرد، اعمال شاخص APY همیشه مبلغ بیشتری را نصیب سرمایه‌گذار خواهد کرد.
درک تفاوت APY و APR در رمزارزها به ما کمک می‌کند بهترین پلتفرم برای سرمایه‌گذاری را پیدا کنیم. از نظر تئوری، شاخص APR به نفع وام‌گیرندگان است اما سرمایه‌گذاران به دنبال APY بیشتری هستند چراکه شاخص APY باعث به حداکثر رسیدن سود آنها می‌شود. اکثر پلتفرم‌های DeFi از شاخص APR استفاده می‌کنند. بنابراین سرمایه‌گذاران باید سودهای به‌دست‌آمده را مجدداً سرمایه‌گذاری کنند تا سود مرکب به دست آورند.
کدام شاخص عمکلرد بهتری دارد؟
شاخص APY تصویر واضحی از پتانسیل درآمدی به ما می‌دهد اما APR نرخ بدهکاری را مشخص می‌کند. هر دو به صورت سالانه محاسبه می‌شوند. وام‌گیرندگان باید توجه ویژه‌ای به نرخ APR داشته باشند و سرمایه‌گذاران و تأمین‌کنندگان نقدینگی نیز باید به دنبال بالاترین نرخ APY باشند. بنابراین نمی‌توان گفت کدام شاخص بهتر است؛ زیرا هر کدام کاربرد خاصی دارد.
خلاصه مطلب
اصلی‌ترین تفاوت APY و APR در رمزارزها در نحوه محاسبه سود سالانه است. شاخص APY سود را به صورت مرکب محاسبه می‌کند اما شاخص APR صرفاً نرخ بهره را به سرمایه اصلی اضافه می‌کند. به همین دلیل شاخص APY به نفع سرمایه‌گذاران و تأمین‌کنندگان نقدینگی است. این روزها که سرمایه‌های زیادی وارد بازار رمزارزها شده است، رقابت سختی بین پلتفرم‌های سرمایه‌گذاری و وام‌دهی نیز شکل گرفته و یکی از مهم‌ترین عرصه‌های این رقابت، شاخص‌های APR و APY است.