همزمان با رشد سریع صنعت امور مالی غیرمتمرکز (دیفای)، کلاهبرداری از سرمایه‌گذاران این بخش هم به میزان قابل‌توجهی افزایش یافته است. در این میان، کلاهبرداران روز به روز از طرح‌های پیشرفته‌تر و پیچیده‌تری برای سرقت وجوه استفاده می‌کنند و به همین دلیل، شناسایی کلاهبرداری در دیفای نیز به طور فزاینده‌ای دشوارتر شده است. برای حل این مشکل، در ادامه این مطلب قصد داریم به معرفی پنج ابزار مفید بپردازیم که میتوان از آنها برای شناسایی توکن اسکم در دیفای استفاده کرد. با ما همراه باشید.
شناسایی کلاهبرداری در دیفای با ابزار دکس‌تولز (Dextools)
دکس‌تولز یک پلتفرم عالی برای مشاهده سریع اطلاعات مربوط به توکن‌های شبکه‌های اتریوم و بایننس چِین است. در این پلتفرم، شما می‌توانید با جست‌وجوی آدرس قرارداد توکن، فهرست تمام خریدها و فروش‌های آن را مشاهده کنید. اگر همانند تصویر زیر، هیچ سفارش فروشی نمی‌بینید و حتی یک آدرس، آن توکن را نفروخته، این احتمال وجود دارد که نوعی محدودیت برای فروش آن توکن در نظر گرفته شده است.
توجه: اگر برای یک توکن خاص، در تمام بازه‌های زمانی فقط کندل‌‌های سبز را روی نمودار مشاهده کردید، به احتمال زیاد هیچ کس نتوانسته است آن توکن را بفروشد.
با این اوصاف، حتی اگر تعدادی سفارش فروش را هم مشاهده کردید، هنوز هیچ تضمینی وجود ندارد که آن توکن یک کلاهبرداری در دیفای نباشد. برخی از کلاهبرداران برای اینکه در ظاهر فعالیت‌های خود را عادی و قانونی جلوه دهند، تنها چند آدرس را در لیست سفید قرار می‌دهند، در حالی که بقیه آدرس‌ها در لیست سیاه قرار می‌گیرند.
شناسایی توکن اسکم در دیفای با ابزار یونی‌کریپت (Unicrypt)
یونی‌کریپت یک ابزار عالی است که از آن میتوان برای بررسی سریع وضعیت نقدینگی یک توکن خاص استفاده کرد. اگر سازنده یک توکن، نقدینگی آن را قفل کند، کاربران نمی‌توانند وجوه را برداشت کنند و به این ترتیب، سازنده توکن می‌تواند وجوه را به سرقت ببرد.
بنابراین، هنگام سرمایه‌گذاری در یک توکن دیفای، حتماً بر نقدینگی آن توکن و همچنین، قفل بودن یا نبودن آن نظارت داشته باشید. گاهی کلاهبرداران فقط برای چند روز توکن‌ها را قفل می‌کنند و پس از اتمام این بازه زمانی، وجوه کاربران را به سرقت می‌برند.
شناسایی کلاهبرداری در دیفای با یک مرورگر بلاکچین (Block Explorer)
یک مرورگر بلاکچین، منبع مناسبی برای مشاهده تمام اطلاعات موجود در مورد یک توکن است، از جمله داده‌های مربوط به استخر نقدینگی، تراکنش‌ها، کد قرارداد، آدرس سازنده و موارد دیگر. از جمله مرورگرهای بلاکچینی شناخته‌شده میتوان به مرورگر اتراسکن (Etherscan) برای اتریوم، بی‌اس‌سی اسکن (Bscscan) برای بایننس چین و پالیگان اسکن (Polygonscan) برای پالیگان، اشاره کرد.
برای شروع بررسی یک توکن از طریق یک مرورگر بلاکچین، شما می‌توانید با کپی و جایگذاری آدرس قرارداد آن در کادر جست‌وجو و سپس، کلیک روی گزینه comments (نظرات)، نظرات موجود در مورد آن توکن را مشاهده کنید.
البته به بخش نظرات یک توکن نباید زیاد تکیه کرد؛ چون در این بخش، هر کسی می‌تواند هر چیزی را که می‌خواهد، پست کند. با این حال، این بخش هنوز هم می‌تواند یک مکان عالی برای جست‌وجوی هر گونه علامت خطری باشد. برای مثال، در شکل بالا، هولدرهای یک توکن هشدارهایی را در مورد کلاهبرداری بودن آن ارسال کرده و حتی تا جایی پیش رفته‌اند که تصویری از خود کلاهبردار پیدا کرده‌اند. اگر چنین هشدارهایی را در بخش نظرات یک توکن مشاهده کردید، لازم است که کمی عمیق‌تر شوید و هر شاخصی را به دقت بررسی کنید.
در مرحله بعد، شما می‌توانید آدرس سازنده قرارداد را بررسی کنید تا ببینید آیا هیچ نقدینگی (توکن‌های LP) از استخر حذف شده است یا خیر. آدرس سازنده را میتوان در سمت راست صفحه قرارداد توکن پیدا کرد.
از این بخش شما می‌توانید به دنبال تأمین اولیه نقدینگی باشید و همچنین ببینید آیا نقدینگی حذف شده است یا خیر.
موضوع دیگری که میتوان بررسی کرد، خود استخر نقدینگی است. برای این منظور، از تراکنش‌های واریز یا برداشت سازنده قرارداد، میتوان آدرس قرارداد استخر و مقدار نقدینگی موجود در آن را پیدا کرد.
شناسایی توکن اسکم در دیفای با ابزار توکن اسنیفر (Token Sniffer)
توکن اسنیفر ابزار آسان دیگری است که میتوان از آن برای جست‌وجوی توکن‌های مختلف در شبکه‌های اتریوم و بایننس چین استفاده کرد. برای این منظور، شما می‌توانید به سادگی آدرس قرارداد توکن را در نوار جست‌وجو کپی و جایگذاری کنید. توکن اسنیفر، اطلاعاتی را در مورد اکسپلویت‌ها (بهره‌برداری و سوءاستفاده از آسیب‌پذیری‌های احتمالی)، ممیزی قرارداد و موارد دیگر، به شما ارائه می‌دهد. یکی دیگر از ویژگی‌های مفید این ابزار، ارائه فهرستی از کلاهبرداری‌ها و هک‌های شناخته‌شده است که مکانی عالی برای مشاهده توکن‌های مشکوک است.
شناسایی کلاهبرداری در دیفای با ابزار بی‌اس‌سی چک (BSC Check)
بی‌اس‌سی چک یک ابزار مخصوص برای اکوسیستم بایننس است که استفاده از آن نیز بسیار آسان است. به این ترتیب که، شما می‌توانید به سادگی قرارداد توکن را در نوار جست‌وجو وارد کنید و بی‌اس‌سی چک اطلاعات زیر را به شما نشان می‌دهد:
- وضعیت مالک قرارداد: آیا نقدینگی لغو/قفل شده است؟
- آیا کد هانی‌پات (honeypot) شناخته‌شده‌ای در قرارداد نوشته شده است؟ (هانی‌پات، نوعی کلاهبرداری است که طی آن، سرمایه کاربر قفل می‌گردد و نگه داشته می‌شود و فقط توسعه‌دهنده یک پروژه قادر به بازیابی آن است.)
- اطلاعات کیف پول توسعه‌دهنده
- اطلاعات استخر نقدینگی
- هولدرهای برتر توکن
خلاصه مطلب
در این مقاله، به معرفی پنج ابزار مفید پرداختیم که می‌توانید از آنها برای شناسایی کلاهبرداری در دیفای استفاده کنید.
بر اساس داده‌های موجود، در سال ۲۰۲۱ بیش از ۱۰ میلیارد دلار از سرمایه کاربران از طریق کلاهبرداری‌های بخش دیفای به سرقت رفت. بنابراین، ضروری است که قبل از سرمایه‌گذاری در هر پروژه دیفای جدید، در مورد آن تحقیق کنید و از قانونی بودن فعالیت‌های آن، مطمئن شوید.
برای این منظور، پنج ابزار معرفی‌شده در این مقاله، می‌توانند به کمک شما بیایند. البته در نظر داشته باشید که این فهرست، جامع نیست و این ابزارها دقت ۱۰۰ درصدی را ارائه نمی‌دهند. اما در حالت کلی، استفاده از آنها می‌تواند به شما کمک کند تا در دام کلاهبرداران نیفتید.