استخراج بیت کوین در اوایل برای ماینر ها نوعی سرگرمی بود و سرمایه زیادی لازم نداشت. استخراج با کمک سی پی یو (CPU) انجام می شد و خبری از تجهیزات گران قیمت امروزی نبود. اما رفته رفته این صنعت پیشرفت کرد و رقابتی شبیه رقابت طلای موجود در دهه ۱۸۵۰ را ایجاد کرد.
به مرور و با افزایش سختی استخراج بیت کوین برای ماینر ها و عدم سوددهی استخراج فردی، شرکت هایی وارد این فضا شدند و این صنعت را احاطه کردند. این واقعه ظاهرا انقلاب صنعتی بیت کوین نامیده می شود و معادلات را در این فضا اساسا تغییر داد.
استخراج با سی پی یو به مرور منسوخ شد و جای خود را به استخراج با کارت گرافیک داد. بسیاری از ماینر ها به این روش جدید استخراج پیوستند و کم کم استخر های استخراج شکل گرفتند. امروزه دو تا از بزرگترین استخر های استخراج با نام های Antpool و BTC.com به تنهایی ۲۹ درصد از تمامی بازار استخراج بیت کوین را به خود اختصاص داده اند.
امروزه برای سودآوری در این صنعت، نیاز به دستگاه هایی اختصاصی می باشد. این دستگاه های قدرتمند و گران قیمت هرگز برای استخراج از کارت گرافیک استفاده نمی کنند. این دستگاه ها اسیک (ASIC) نام دارند.
بیت مین (Bitmain) که صاحب هر دو استخر Antpool و BTC.com می باشد، یکی از بزرگترین سازندگان تجهیزات استخراج ارز دیجیتال می باشد. در اوایل ماه گذشته بود که این شرکت بزرگ ساخت دو ماینر ایسیک جدید یعنی s17+ و T17+ را اعلام کرد. یکی از بنیان گذاران این شرکت وعده افزایش کارایی قدرت و بهبود میزان هش (hash rate) را با ورود این دستگاه ها داده است. پس از ساخت این دستگاه ها بر محبوبیت استخراج افزوده شد و تنها یک سازمان ماینینگ واقع در بریتانیا با نام Argo Blockchain، تعداد ۱۰۰۰۰ دستگاه T17s را سفارش داده است. مدیر عامل این سازمان در مورد دستگاه های T17s چنین می گوید:
در کل، ما در مورد عملکرد و ثبات ماینر های سری ۱۷ بسیار خوشنودیم و ما بر این باوریم که T17 بهترین ترکیب کارایی و قیمت به ازای هر پتاهش را فراهم می کند.
شاید جای تعجب نباشد که این سازمان بخواهد قدرت استخراج خود را افزایش دهد. در دهه گذشته میزان هش بیت کوین افزایش قابل ملاحظه ای یافته است و حدودا ۲ ماه پیش بود که به نقطه عطف ۱۰۰ اگزاهش (exahash) در ثانیه رسید. به مرور زمان سختی استخراج افزایش می یابد و همزمان میزان هش نیز مرتبا در حال افزایش است. این پروتکل برای مقابله با تورم این چنین طراحی شده است. سختی استخراج میزان سود ماینر ها را کمتر می کند و در نتیجه آنها باید در جستجوی دستگاه هایی قدرتمند تر باشند.
آیا استخراج بیت کوین هنوز هم برای ماینر ها سودآور است؟
مسئله سودآوری در استخراج بیت کوین تنها مربوط به تجهیزات نیست و در این میان هزینه برق و قیمت بیت کوین نیز بسیار مهم هستند. فرضا در جایی که هزینه برق ارزان است، با استفاده از تجهیزات نه چندان قوی هم می توان استخراج سودآوری انجام داد.
بزرگترین مانع در برابر سودآوری استخراج بیت کوین، قیمت همیشه در حال تغییر بیت کوین می باشد. در زمستان خرسی ۲۰۱۸، بسیاری از ماینر ها مجبور به تعطیلی فعالیت های استخراج خود شدند زیرا قیمت بیت کوین پایین رفت و دیگر استخراج آن سودآور نبود. این واقعه، درسی دردناک برای ماینر ها بود.
در آن سال، با پایین رفتن قیمت بیت کوین به زیر ۶۰۰۰ دلار، تعداد زیادی از ماینر ها در حدود ماه نوامبر تسلیم شدند و از این فضا بیرون رفتند. تخمین زده می شود که در حدود ۶۰۰۰۰۰ تا ۸۰۰۰۰۰ ماینر بیت کوین در آن زمان تعطیل شدند و در نتیجه میزان هش نیز با افت ۴۶ درصدی مواجه شد.
استخراج می تواند مانند یک شمشیر دو لبه عمل کند. استخراج در بازار های صعودی می تواند بسیار سودآور باشد و بر عکس در بازار های نزولی مانند سال ۲۰۱۸ می تواند مصیبت به بار آورد. بیت کوین در حال حاضر در دوران کودکی خود به سر می برد و دارای نوسان های زیادی است و همین قضیه بیت کوین را به عنوان یک طبقه از دارایی ها با ریسک زیادی مواجه کرده است. البته انتظار می رود که در آینده کم کم از این نوسان ها کاسته شود.
ریاست جنسیس (Genesis) معتقد است که درست است که نوسان های بیت کوین می تواند بر سودآوری در ماینینگ تاثیر داشته باشد اما با برنامه ریزی و تحلیل بازار می توان این ریسک ها را تا حدود زیادی کنترل کرد.
بسیاری از افراد در بازار خرسی صدمه می بینند. به عنوان مثال، بیت مین در بازار خرسی ۲۰۱۸ ضربه سختی خورد و ۵۰ درصد از نیروی کار خود را تقلیل داد. پس از این وقایع، کم کم قدرت شبکه بیت کوین و قیمت آن بازیابی شد و ماینر ها دوباره وارد این فضا شدند.
در حال حاضر، استخراج بیت کوین دارای ثبات منطقی است و ماینر ها هم این قضیه را تایید کرده اند و بر سودآوری آن در سال ۲۰۱۹ اقرار کرده اند. انتظار می رود که این سودآوری در سال ۲۰۲۰ نیز ادامه داشته باشد.
ماینر های خرد هنوز هم رنج می برند
در حالی که اوضاع برای سازمان های استخراج بزرگتر بهبود یافته است اما ماینر های خرد هنوز در عذاب هستند. گزارش ها حاکی از آن هستند که در کل، سودآوری ماینینگ به نسبت اوج خود در ژوئن، ۶۴ درصد افت کرده است و این هم احتمالا نتیجه افزایش سختی استخراج بیت کوین بوده است.
واضح است که به مرور میزان هش افزایش پیدا می کند اما در این میان، سختی استخراج بالا می رود و بسیاری از ماینر های خرد مجبور به خروج از این فضا می باشند. این ماینر ها نمی توانند با شرکت های بزرگ رقابت کنند و پیش بینی می شود که در آینده این شرکت ها حتی سهم بزرگتری از بازار را به خود اختصاص دهند.
بیت کوین ۸۵ درصد کامل شده است
در ۱۸ اکتبر ۲۰۱۹، بیت کوین هجده میلیونم استخراج شد و تنها ۳ میلیون بیت کوین دیگر برای استخراج باقی ماند. اما این برای سودآوری ماینینگ چه مفهومی می تواند داشته باشد؟
اگرچه در ظاهر بیت کوین زیادی باقی نمانده است اما این نمی تواند تاثیری بر ماینر ها داشته باشد و این هم به خاطر طراحی خاص بیت کوین توسط ساتوشی ناکاموتو و فرآیند هاوینگ (Halving) می باشد. بعد از ماین شدن هر ۲۱۰۰۰۰ بلاک، پاداش استخراج نصف می شود. این عرضه در حال گردش را کنترل می کند و از ایجاد تورم های عظیم جلوگیری می کند.
بیت کوین تا به حال دو بار هاوینگ را تجربه کرده است و هاوینگ بعدی آن نیز قرار است در می ۲۰۲۰ باشد و پاداش استخراج در آن به ۶.۲۵ بیت کوین برسد. اگرچه ایده هاوینگ از منظر عرضه و تقاضا نوعی نبوغ را نشان می دهد اما چندان برای ماینر ها خوشایند نیست و سودآوری آنها را کاهش می دهد، مگر اینکه بیت کوین به قیمت های رضایت بخشی برسد و این مسئله را جبران کند.
بسیاری از ماینر ها با توجه به تجربه سال های گذشته و کمیابی بیت کوین، انتظار افزایش قیمت را دارند. زمانی استخراج بیت کوین به کلی از رونق می افتد که بیت کوین بی ارزش شود و قیمت آن به نزدیک صفر برسد که به دلیل ماهیت غیر متمرکز بیت کوین، این قضیه تقریبا منتفی است. با افزایش تراکنش ها در شبکه بیت کوین، کارمزد های بیشتری توسط ماینر ها کسب می شود و این کم شدن پاداش استخراج را جبران می کند.
پایان بازی نزدیک است
عوامل زیادی در سودآوری بیت کوین تاثیرگذار هستند اما می توان گفت که برای ماینر های خرد، کم شدن پاداش استخراج و عدم افزایش قیمت بیت کوین فلج کننده می باشد. اگر تا می ۲۰۲۰ قیمت بیت کوین ثابت باقی بماند و یا افت کند، بسیاری از ماینر های خرد مجبور به خروج می شوند و این به معنی تسلط بیشتر شرکت های بزرگ بر ماینینگ و در نتیجه ایجاد تمرکز در فضای بیت کوین می باشد.
اما بدون شک به دلیل معماری هوشمندانه ساتوشی بسیاری از ماینر های کوچک راهی را برای ورود مجدد به این فضا پیدا خواهند کرد. البته ناگفته نماند که ماینر های ضعیف به تدریج باید از این فضا خارج شوند. به مرور زمان مسائلی مانند کاهش پاداش بلاک و کارایی کم رنگ می شود و این مسائل جای خود را به کارمزد های جمع آوری شده از تراکنش های کاربران خواهند داد. پس به نظر می رسد که صنعت ماینینگ همچنان به سودآوری خود ادامه دهد. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه می توانید به اینجا مراجعه کنید.